Paraşüt Nedir?
Nesnenin atmosferde açık bir ortamda havanın kaldırma kuvvetinden faydalanarak yavaş yavaş inmesini sağlayan bir araçtır. Paraşüt, ipek gibi bir naylon kumaştan üretilmektedir. Şemsiye biçimindeki şekli en genelidir ama kare ve dikdörtgen biçimde olanları da mevcuttur. Uzay uçuşlarında da paraşütlerden faydalanılmaktadır. Uzay araçlarında ve füzelerin baş kısımlarında uzaydan yeryüzüne dönüşte hızın azalması amacıyla kullanılmaktadır.
Paraşüt Ne Zaman Kim Tarafından Bulundu?
Paraşütün icat edildiği dönem veya kişi hakkında kaynaklarda net bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak paraşüt yapma fikrinin eski Çin Dönemi’ne kadar uzandığı bilinmektedir. İlk olarak 1783 yılında Fransa’da Louis – Sebastian Lenormard omuzlarına bağladığı şemsiyelerle bir ağaçtan atlamış ve paraşüte benzer bir aleti keşfetmiştir.
Günümüzde kullanılan paraşütün ana temellerini Leonorda Da Vinci’nin bulduğu bilinmektedir. Dünyada havadan paraşütle ilk iniş 22 Ekim 1797 yılında Fransız Andre Garnerin yapmıştır. Fransa’da Paris’ten havalanan balonla yükseğe çıkıp; balonu sepete bağlayan ipi keserek yere paraşütle inmeye başlamıştır ve başarıyla sonlandırmıştır. Uçaktan ilk kez paraşütle atlama ABD’de gerçekleşmiştir. Yüzbaşı Berry, 10 Mart 1912 yılında ABD’de uçaktan atlamıştır. 1913 yılına gelindiğinde ise Fransız pilot Pegoud uçağın gövdesine koyulan paraşütle atlamış ve Avrupa’daki ilk paraşütle atlamayı başarmıştır.
Leonardo Da Vinci, paraşütle ilgili çizimlere sahip ilk kişidir. İtalya’da 1470 yıllarından kalan başka paraşüt çizimleri bulunmuştur ve 1595 yılında İtalyan Veranzio tarafından yapılan çizimler Da Vinci’nin çizim yeteneğinin çok üstündedir. M.S 810 ve 887 yılları arasında yaşayan Arap Firnas’ın İspanya’da paraşütün ilk örneklerini kullandığı tarih kayıtları neticesinde bilinmektedir.
Aslında paraşüt deyip de geçmemek gerekiyor, çünkü birçok çeşidi var. Önce biraz terimler
üzerinden bu çeşitleri tanımlayalım:
*** Tandem Atlayışı: Bir paraşütle iki kişinin atlayış yapmasıdır. Daha önce hiç paraşüt atlayışı yapmamış kişilerin, tecrübeli bir tandem pilotu ile birlikte yaptıkları atlayıştır.
Tandem atlayışında yolcunun yapması gereken çok fazla bir şey yoktur, tüm kontrol tandem pilotundadır, yolcuya uçağa çıkmadan önce 20 dakikalık bir brifing verilir ve atlayışa çıkılır.
Tandem atlayışında, 3000 m irtifadan paraşütü açmadan önce yaklaşık 180 km/saat hızla 30sn kadar serbest düşüş yapılır, ardından paraşüt açılır ve açık paraşüt ile ortalama 3 dakika havada kalınır.
***AFF (Accelerated Freefall) :Hızlandırılmış serbest düşüş olarak adlandırılan bu atlayış, öğrencinin serbest düşüş ustalığını geliştirir. Öğrenci 3000 m. irtifadan iki öğretmen ile birlikte paraşütü açmadan 40 sn kadar serbest düşüş yapar, karşılaştığı problemler öğretmenler tarafından gösterilerek giderilir.
*** Serbest Paraşüt: Adı serbest, çünkü sporu yapan kişi paraşütünü kendi istediği irtifada açıyor.
***Yamaç Paraşütü , özel bir pist ya da hava aracı gerektirmeyen tamamıyla rüzgâra eşlik edilerek yapılan bir spordur. İngilizcede “paragliding” olarak adlandırılan yamaç paraşütü, yüksekten salınarak gökyüzünde süzülür. Yamaç paraşütünde ise bir hava aracına gerek yoktur. Dağlardan ya da yüksek yamaçlardan belirli bir hız kazanarak atlanır ve gökyüzüne süzülünür.
***Statik Paraşüt: Statik paraşütlerde sporu yapan kişinin paraşütü uçağa bir statik iple bağlı ve paraşütü ip kendi çekip çıkartıyor ve paraşütten kopuyor. Bundan sonra kişi paraşüte sevk idare vererek inişe gidiyor.
***B.A.S.E: Building, Antenna, Span, Earth kelimelerinin baş harflerinden oluşan kısacası sabit yüksekliklerden atlayış ile gerçekleştirilen bir türdür. Ülkemizde de yılda bir kez İstanbul Sapphire binası üzerinden dünya şampiyonasının bir ayağının yapıldığı paraşütçülük çeşididir.
***Wingsuit: Kollar ile vücut arasında ve iki bacak arasına yerleştirilmiş parçalar sayesinde insan vücudunu dev bir kanat haline getiren tulum ile atlayış desem yanlış tanımlamış olmam sanıyorum.
***WingBASE: İnternette hep gördüğümüz wingsuit tulumu ile B.A.S.E atlayış yaparak dağ yamaçları ve kanyonlarda süzülerek uçuş yapan muhteşem videoları olan branş bu oluyor. Hakkında “En çok bunu nasıl yapabilirim?” diye sorulan da bu branş aynı zamanda!
Paraşüt atlayışı ülkemizde nerelerde yapılıyor?
Atlayış Bölgeleri
Ankara:Paraşüt okulunun idari merkezi, Ankara'da Türk Hava Kurumu'nun icra organı olan Türk Kuşu Genel Müdürlüğü'ne bağlıdır.Hava trafiğinin yoğun olmasından dolayı çok sık atlayış olmamakla birlikte özel günlerde ve personel antrenmanı için paraşüt atlayışları yapılır.
İnönü:Paraşüt okulu faaliyetlerinin yaz aylarında yoğun olarak yapıldığı ana eğitim merkezidir.Eskişehir'e 40 Km mesafede eğitim ve konaklama tesisleri olan, bütün havacılık faaliyetlerinin aynı anda yapılabildiği bölgelerdendir.
Efes:İzmir'e 70 Km, Kuşadası'na 15 Km mesafede, Efes harabeleri ve Meryem Ana kilisesi'nin bitişiğinde 1760 m uzunluğunda asfalt pisti olan özellikle uluslar arası paraşüt yarışmalarına ev sahipliği yapmış turistik atlayış merkezidir.
Paraşüt eğitimi ne kadar sürüyor ve maliyeti nedir?
Paraşüt eğitimi, içerisinde aynı dalıştaki yıldızlar gibi A, B, C ve D lisansları barındırıyor. A lisansını aldığınız zaman bir uçaktan belli yükseklik gibi kısıtlamalar dahilinde serbest atlayış yapabiliyorsunuz. B lisansını aldığınız zaman ise, artık istediğiniz gibi wingsuit ya da B.A.S.E atlayışların eğitimlerine geçebiliyorsunuz. Yani wingsuit ya da B.A.S.E yapmak istiyorsanız en azından B lisansınızın olması gerekiyor. Maliyetleri yurt dışı ve yurt içi diye karşılaştırınca da çok bir fark yok, ama eğitim süresi olarak bakarsak inanılmaz fark oluyor. Ülkemizde çeşitli izinler ve uçak azlığı sebebiyle eğitimler uzun sürebiliyor. Fakat yurt dışına gittiğiniz zaman A lisansını yoğun bir eğitim programı ile 15 gün gibi bir sürede, B lisansını da 1 ay gibi bir sürede alabiliyorsunuz. A lisansının maliyeti yaklaşık 7000-1000TL civarında, B lisansının maliyeti ise yaklaşık 15-20000 TL civarlarında diyebilirim. Malzeme edinmek isterseniz de, o kısım tam bir okyanus. Her çeşit ve markaya göre fiyatlar değişiklik gösteriyor.
Dünyada bu sporu nerelerde yapabiliriz?
Dünyanın her yerinde yapılabiliyor. Özellikle RUSYA ,DUBAİ,HOLLANDA diyebilirim.
B.A.S.E eğitimi ve Wingsuit eğitimi nerede alabilirim?
Bu iki branşında eğitimi biraz usta-çırak ilişkisi ile yürüdüğü için belli bir okulu yok. Bu iş de dünyada isim yapmış insanların genelde eğitim ve ufak kurslar verdikleri İsviçre’ de “lauterbrunnen” var. Oradaki atlayış merkezleri ve kişilerle konuşarak gidip orada bu iki branş üzerine eğitim alabilirsiniz.
